Doe de Drieslag
Je hebt wellicht die taartgrafiek al gezien: 7 % van de impact van je boodschap wordt door je woorden bepaald en 93 % door je stem en je lichaam.
Nonsens. Larie. Ja, het maakt me kriegelig. We komen van die hardnekkige onzin maar niet af. Het is als een mug in een zwoele slaapkamer, je kunt slaan wat je wilt, het kreng blijft je om de oren gonzen.
De auteur van deze theorie, psychologieprof Albert Mehrabian, is er niet over te spreken hoe er met zijn (beperkte) onderzoek een loopje wordt genomen. Wil je weten wat hij écht gezegd heeft, klik dan op zijn wikipedia-pagina. Ik vat zijn kapot-gesimplificeerde theorie van de 7 (taal) – 38 (intonatie) – 55 (lichaam) procent-regel in één zin samen:
Merkt iemand een tegenstelling tussen wat de ander zegt en hoe hij het zegt, dan is hij eerder geneigd het ‘hoe’ te geloven. In jargon: als er een incongruentie is tussen taal en het non-verbale, gelooft hij sneller de boodschap van het non-verbale. Voorbeeld: je geliefde vraagt of je van hem/haar houdt en je antwoordt ‘hu-hum’ zonder dat je opkijkt van het kruiswoordraadsel in de krant. Zoiets.
Het is véél complexer dan dat, maar het is me vooral een doorn in het oog hoe vaak men – in ondermaatse management- of communicatiecursussen – daaruit afleidt dat taal er niet toe zou doen. Taal als het ondergeschoven kindje. Het tegendeel is waar.
Duizend dingen kan ik kwijt over het vitale belang van taal bij presenteren, maar ik begin bij de kracht van de drieslag.
Drieslag?
Onze voorkeur voor het getal drie lijkt diep verankerd te zijn in ons brein. Alleen al hoe we ons telefoonnummer onthouden: niet als 0548123753 maar als 0548 123 753, we hakken het op in drie reeksen. In onze cultuur, in religieuze en politieke domeinen, in sport, in reclame, waar je gaat of staat, de drieslag is overal.
De drie musketiers. De vader, de zoon en de heilige geest. Goud, brons en zilver. De drie koningen. De drie biggetjes. Liberté, égalité et fraternité. Het immense aantal vlaggen dat uit drie kleuren bestaat. De drie hoofdgoden in de Griekse mythologie – Zeus, Poseidon, Hades – als bazen van wereld, zee en onderwereld.
De kracht van drie is sterk.
Diezelfde Grieken, de grondleggers van de retorica, wisten trouwens al dat de drieslag een goede manier was om je inhoud kracht bij te zetten.
Je kunt met de drieslag vele kanten uit.
Drie keer hetzelfde woord: “Education, education, education.” (Tony Blair)
Drie keer een ander woord: “Word schandalig rijk.” (Euromillions)
Drie keer een woordgroep: “Government of the people, by the people, for the people.” (Lincoln)
Drie keer een zin: “Buy it. Sell it. Love it.” (Ebay)
Het merkwaardige aan de drieslag is dat je, als je één element weglaat, je het gevoel krijgt dat het ‘onvolledig’ aandoet. En voeg je er een element aan toe, dan verliest het aan kracht. Kijk maar.
“Snap! Crackle! Pop!” (Kellogg’s). Neem er een weg en ‘het klopt’ niet meer: “Snap! Crackle!”. Doe er een bij en je krijgt: “Snap! Crackle! Pop! Crisp!” Vier is teveel van het goede.
De kracht van drie is sterk, want oorspronkelijk zei Churchill in zijn oorlogstoespraak ‘blood, sweat, toil and tears’, maar we kennen hem als de drieslag die hij geworden is.
Vooral in de reclame wordt hij kwistig gebruikt. “Heerlijk, helder Heineken.” Of: “Maten, makkers, Maes.” Is je daarbij de alliteratie telkens opgevallen? Julius Caesar deed het ook: “veni, vidi, vici.” Die laatste noemen we overigens een tricolon: elk woord heeft precies twee lettergrepen. Maar ik dwaal af, het is hier geen masterclass retorica. Toch vermeld ik het vanwege het ritme en de klank die erin zitten. Daarmee pep je en passant je drieslag op. En raak je nóg meer het emotionele deel van het brein, zonder dat het publiek dat in de gaten heeft.
Waar wacht je op om de drieslag in je presentatie te gebruiken? “Onze klanten winnen erbij, ons bedrijf wint erbij, ons personeel wint erbij.”
Eén van mijn favorieten? Shake, rattle and roll. In de versie van Big Joe Turner, Bill Haley of Elvis Presley, het maakt niet uit, al heb ik een boon voor die van Haley. Omdat mijn fijne vader er wild van was.
