Goed presenteren helpt je vooruit
Mijnheer X vertelt een mop en je plooit dubbel, mijnheer Y vertelt dezelfde mop en je veinst een beleefd lachje. Zelfde inhoud, andere vorm. En dus ander effect. Jammer voor de toehoorder, maar ook jammer voor de verteller, want zijn doel is de lach, toch?
Wat geldt voor de mop, geldt voor presenteren. Of het nu gaat om je researchresulaten, je product, je voorstel, om ze te doen aanslaan zijn er foute en goede manieren.
Ik kom vaak mensen tegen met interessante invalshoeken en vernieuwende ideeën. Sommigen denken dat een goed idee volstaat om de ander te overtuigen. Gevolg? Ze verwaarlozen de vorm waarin ze presenteren (of schrijven). Maar net daardoor zijn ze niet effectief. De plakfactor zit hem namelijk voor een belangrijk deel in de vorm.
Soms vallen mooie ideeën op koude steen omdat de bedenker de knowhow niet heeft om ze doeltreffend over te brengen. Straffer nog, soms blijven ze onzichtbaar omdat de bedenker de moed mist om ze zelfzeker over te brengen. Buitengewoon spijtig.
Maar we leven nu eenmaal in een verbale cultuur. Als de geschiedenis van de homo sapiens één meter lang zou zijn, dan vind je het schrift pas op het einde van de laatste centimeter. Sinds de ontdekking van het vuur hebben we dingen aan elkaar verteld en ook toen al hadden de beste vertellers een grotere status.
Het zijn namelijk niet de woorden alleen, het is ook de persoon die ze uitspreekt die maakt of hij de ander bij de kraag heeft. En ook hoe hij ze uitspreekt. Vraag aan investeerders aan welke start-ups ze hun geld geven. De meerderheid zal je antwoorden dat ze niet alleen kijken naar marktopportuniteit, risico, financieel plan en rendement. Het gaat evenveel over de persoon, de motivatie, het enthousiasme, de overtuigingskracht van de entrepeneur.
Bij presenteren gaat het niet alleen om het spreken zelf, maar ook om je reputatie op de langere termijn. We zijn een sociale diersoort, we vinden het belangrijk hoe anderen ons zien. We willen elkaars sympathie, respect en steun. Niemand ziet wat we denken maar hoort wel wat we zeggen. Hoe we spreken bepaalt meer dan je denkt ons sociaal kapitaal.
De beste vertellers hebben een grotere status.
In het onderwijs is er nog veel te weinig aandacht voor. Ja, vergeleken met vroeger is er PowerPoint bij gekomen, helaas niet ten goede. Leerlingen hebben geleerd zich erachter te verschuilen. Of ik hier veralgemeen? Kan zijn. Maar toch, als ik zie hoeveel volwassenen nog met ‘presenteren’ worstelen, dan betekent dat toch dat ze dat vak niet geleerd hebben op de plek waar ze het hadden moéten leren? Voor de boekdrukkunst werd uitgevonden, zat ‘spreken’ overigens in het lesprogramma.
Ik geloof dat goed spreken in het openbaar een belangrijke vaardigheid is voor iedereen die vooruit wil, met zijn carriėre, zijn ideeën, zijn bedrijf.
Maar ook vooruit met zijn zelfvertrouwen. Net zoals het bij Latijn evenzeer over Latijn als cognitief instrument om inzicht en denkkracht te oefenen als over Latijn zelf gaat, kan presenteren een vehikel zijn om je zelfvertrouwen een duw te geven. Begin met een kleine presentatie. Doe het nog eens, en nog eens, en nog eens. Elke keer word je beter, en stijgt je zelfvertrouwen.
Wie goed kan presenteren, raakt verder.